Ca dao- dân ca "Thiên nhiên, đất nước và lịch sử"

Trăng khoe trăng tỏ hơn đèn
Sao trăng lại phải chịu luồn đám mây?
Đèn khoe đèn tỏ hơn trăng
Đèn ra trước gió còn chăng hởi đèn.
Con mèo, con chó có long
Đòn triêng có mấu, nồi đồng có quai
Chiều chiều con quạ lợp nhà
Con chim cu chẻ lạt, con gà đưa tranh.
Trới đây đất nước lạ lùng
Con chim kêu cũng sợ, con cá vùng cũng thất kinh.
Đem chuông đi đánh đất người,
Đem gà đi đánh giửa cươi anh hùng.
Non kia ai đắp mà cao
Sông sâu ai bới, ai đào mà sâu?
Nước non là nước non trời
Ai phân được nước, ai dời được non.
Ruộng đồng mặc sức chim bay
Biển hồ lai láng mặc bầy cá dua.
Đường đi những đá lô xô,
Thấy chùa non nước thì vô tu hành.
Con chim khuyên hắn đậu nhắn thấp,
Bây giờ nước lên hắn đậu nhánh cao.
Thuyền ngược ta nhắm gió nam,
Thuyền xuôi ta nhắm mưa nguồn gió may.
Đố ai lặn xuống vực sâu,
Mà đo miệng cá, uốn câu cho vừa.
Đố ai biết đá mấy hòn
Tua rua mấy chiếc, trăng tròn mấy đêm.
Đố ai biết lúa mấy cây,
Biết sông mấy khúc,biết mây mấy tầng.
Vì sương nên núi bạc đầu,
Vì cơn gió thổi, hoa cười với trăng... “còn nữa”
Nửa đêm sao sáng mây cao,
Điềm trời nắng gắt, nắng gào chẳng sai.
Lúa khô cạn nước ai ơi,
Rủ nhau tát nước, chờ trời còn lâu.
Đêm trời tang, trăng sao không tỏ,
Ấy là điềm mưa, gió tới nơi.
Đên nào sao sáng ngất trời,
Ấy là nắng ráo yên vui suốt ngày.
Những ai chăm việc cấy cày,
Điềm trời trông đó mà xoay việc làm.
Tháng giêng chân bước đi cày,
Tháng hai vãi lúa ngày ngày siêng năng,
Thuận mưa lúa tốt đằng đằng,
Tháng mười gặt lúa ta ăn đầy nhà.
Mồng chín tháng chín có mưa,
Thì con sắm sửa cày bừa làm ăn,
Mồng chín tháng chín không mưa,
Thì con bán cả cày bừa đi buôn.
Thiếu tháng hai mất cá,
Thiếu tháng ba mất đỗ,
Thiếu tháng tám mất hoa ngũ,
Thiếu tháng tư mất hoa cốc.
Những người đi biển lành nghề
Thấy dòng nước nóng thì đừng có đi.
Sóng lừng bụng, biển ầm ì,
Bảo mưa ta tránh chớ hề ra khơi.
Ra vời mới biết cạn sâu,
ở trong lạch hói biết đâu mà dò.
Bậu ra bậu lấy ống câu,
Bậu câu cá bóng chặt đầu kho tiêu,
Kho tiêu, kho ớt kho hành,
Kho ba lạng thịt để dành mà ăn.
Non xạnh nước biết hữu tình
Lúa đồng bát ngát rung rinh bốn mùa.
Đền lăng thờ đức vua Lê
Ngắm nhìn núi côi khác chi con rồng,
Vờn thêm một dãi uốn công,
Kìa con thiên mã đang lòng về nam,
Một dòng nước nhỏ xanh lam,
Một ngôi chùa nhỏ nằm ngang lưng đồi.
Ai về Đồng Hới, Lý Hòa,
Buồn giăng đôi ngọn, thương đà nên thương.
Túi gấm cho lẫn túi hồng,
Têm trầu cánh kiến cho chồng đi quân.

Không có nhận xét nào: